- Hoạ tiết Tứ Cảnh Cổ Đồ trên lộc bình gốm Chu Đậu không chỉ là nét trang trí tinh mỹ, mà còn mang tầng tầng lớp lớp ý nghĩa văn hoá – triết học – mỹ thuật của người Việt xưa. Khi phân tích sâu, có thể thấy giá trị biểu tượng của hoạ tiết này ở ba phương diện chính: (1) Văn hoá – tri thức; (2) Triết lý sống và nhân sinh quan; (3) Mỹ thuật và giá trị trường tồn.
1. Giá trị văn hoá – tri thức
-
“Cổ đồ” nghĩa là những đồ vật, khí cụ cổ xưa như sách, nghiên, bút, đỉnh, bình, đàn, quạt, ngọc tỉ… Tất cả đều tượng trưng cho tinh hoa trí tuệ và nền học vấn truyền đời.
-
Bộ Tứ cảnh thể hiện bốn nhóm hình ảnh tiêu biểu, thường gắn với bốn mùa, bốn thú tao nhã, hoặc bốn cảnh sinh hoạt của bậc quân tử.
-
Khi được khắc họa trên gốm Chu Đậu, những “cổ đồ” này vừa tôn vinh truyền thống hiếu học, vừa gợi nhớ tới tinh thần “tôn sư trọng đạo”, coi tri thức là nền tảng của thịnh trị và gia đạo hưng vượng.
-
-
2. Triết lý sống và nhân sinh quan
-
Về thời gian: bốn cảnh tượng trưng cho bốn mùa, nhắc nhở sự tuần hoàn của vũ trụ, con người phải thuận theo tự nhiên để an hoà, thịnh vượng.
-
Về nhân cách: mỗi cảnh thường ẩn dụ cho phẩm chất quân tử – biết tu dưỡng, ham học hỏi, giữ lễ nghĩa và sống hoà hợp với cộng đồng.
-
Về sự trường tồn: đồ vật cổ là chứng tích của lịch sử, biểu thị sự bền bỉ, truyền nối qua nhiều thế hệ. Đặt trên lộc bình – vốn đã là biểu tượng chứa “lộc”, cất giữ điều tốt đẹp – càng nhân lên ý nghĩa trường cửu và thịnh vượng.
3. Giá trị mỹ thuật và trường tồn
-
Hoạ tiết Tứ cảnh cổ đồ thường được nghệ nhân Chu Đậu vẽ bằng nét thanh thoát, phối màu lam hoặc điểm vàng sang trọng, tạo nên chiều sâu vừa cổ kính vừa trang nhã.
-
Sự kết hợp giữa dáng lộc bình cao vút (hàm nghĩa thăng hoa, phát triển) và họa tiết cổ đồ (biểu trưng cho học vấn, tri thức, văn hoá) làm nên tổng thể hài hòa: vừa đẹp mắt, vừa sang trọng, vừa gửi gắm lời chúc về trí tuệ – tài lộc – phúc đức – thịnh vượng.
-
Trong không gian thờ tự, từ đường hay phòng khách, cặp lộc bình vẽ Tứ cảnh cổ đồ trở thành điểm nhấn mang ý nghĩa gìn giữ cội nguồn, đề cao văn hoá truyền thống và hướng tới sự trường tồn bền vững.
-
- Hoạ tiết Tứ cảnh cổ đồ trên lộc bình gốm Chu Đậu là sự kết hợp tinh tế giữa tri thức – nhân cách – thời gian – thẩm mỹ. Nó không chỉ làm đẹp cho không gian, mà còn nhắc nhở hậu thế về giá trị trường tồn của văn hoá Việt, đề cao tinh thần học vấn và đạo lý, đồng thời gửi gắm ước nguyện gia đạo hưng thịnh, phúc lộc dồi dào, trí tuệ sáng bền.
-
